Brabhsáil Míreanna (21 iomlán)

  • Téamaí: Conamara

’I'll Never Go Back Now!’

https://www.cartlann.ie/files/original/0f22ca93dafb10f847c4496724b5bb74.pdf
Tá fiche bliain de mo shaol caite agam sa i nGaeltacht Chonamara agus Árainn, agus tá súil agam cibé saol atá i ndán dom a chaitheamh inti freisin. Cé go mbíonn ar shagairt dul san áit a gcuirtear iad, tuigeann formhór na n-easpag anois…

Agallamh le Mícheál Ó Móráin

https://www.cartlann.ie/files/original/a8b6b2385bd203abef84c3faa2b81abf.pdf
Chaith Micheál Ó Móráin 17 mbliain ar Chomhairle Chondae na Gaillimhe mar chomhairleoir de chuid Fhianna Fáil do thoghcheantar Chonamara. Níor sheas sé sa toghchán deireanach don Chomhairle Chontae. San agallamh seo le Peigí Ní Chonghaile,…

Beartla Breathnach as Scríb, Camus

https://www.cartlann.ie/files/original/3ae1303f7785e809ab99097db5d26f7e.pdf
Ba as Scríb, Beartla Breathnach, nó Beartla Pheter Jainín mar a b'fhearr aithne air. Bhí sé pósta le Nain Mháire Bhán agus bhí deichniúr clainne acu. Ba fear é Beartla a raibh cáil bainte amach aige mar lúth-chleasaí. Is ag caitheamh…

Teach Mór na bhForbacha: 1585-1936

https://www.cartlann.ie/files/original/ff527f9cbf2f62122ceb6efbd91ead8c.pdf
De réir pholasaí Surrender and Regrant Éilís 1 - Banríon Shasana (1558–1603) - ghéill Murchadha na dTua Ó Flatharta ó Chaisleán Achaidh an lúir in Uachtar Ard agus Ruairí Ó Flaithearta ó Chaisleán Mhaigh Cuilinn (seanathair an údair…

Téamaí: ,

Filíocht Phobail Chonamara - Inné agus Inniu

https://www.cartlann.ie/files/original/3893184da69164c25c087825b7cd6295.pdf
(Bunaithe ar Léacht a tugadh ag Éigse an Spidéil 10 Bealtaine 1991). Tosaíonn mo scéal le file Conamaraíoch de chuid na haoise seo caite, Colm de Bhailís, leis an saothar filíochta a d'fhág sé le hoidhreacht againn, agus lena cheantar…

Sgorach Ghlionnáin (sliocht as Peadar Chois Fharraige)

https://www.cartlann.ie/files/original/5dc71328695d234d8e28c7d410d7d14d.pdf
Sé an áit a raibh Sgorach Ghlionnáin curtha faoin uamhain talmhan san áit ar a dtugtar Glionnán air, i bhfoisceacht trí mhíle do Chuan Chasla. Sgailp Ghlionnáin a tugtar ar an bpoll a raibh an Sgorach ina chónaí ann. Nuair a thiocfá i…

An Spidéal agus Plougrescant na Briotáine

https://www.cartlann.ie/files/original/73454f6ba1e22c08f133ff032b6737dd.pdf
B'íontach an tógáil chroí a bhain leis an radharc a bhí romhainn nuair a ghluais an bus go réidh mall trí shráidbhaile beag Plougrescant na Briotáine chomh fada le Hall an Bhaile - bratach na hÉireann agus na Briotáine ar foluain os cionn…

Téamaí: ,

Ar Aistear na gCuradh Linn

https://www.cartlann.ie/files/original/4481f63d8c01a2b461ae1f5e7c61594b.pdf
Hugó Ó Ciardha, Scoth Peileadóra as Carna. “Is dóigh gurb é Hugó Ó Ciardha an chéad pheileadóir as Gaeltacht Chonamara a ghnóthaigh bonn Chraobh Shinsir Peile na hÉireann le Gaillimh. Chuir roghnóirí an chontae sonrú san ógfhear…

Seandálaíocht Chonamara

https://www.cartlann.ie/files/original/6222cf77c315b647f41d6197c36c443e.pdf
Go dtí le fíor-ghairid ceapadh gur taobh tíre sceirdiúil, neamh-thorthúil a bhí i gConamara gan aon suíomhanna seandálaíochta ann. lad sin a bhí ann ceapadh nach raibh aon tábhacht ag baint leo. Shíl na húdair nár chónaí mórán…

Gaelcheol Tíre ó Chonamara

https://www.cartlann.ie/files/original/0199c83b1bee0cd76cb5343d68ab91b7.pdf
Tá sé 20 bliain o craoladh An Damhán Alla leis an ngrúpa Na Cloigne Folmha ar Raidió na Gaeltachta don chéad uair. B’é An Damhán Alla an chéad cheann de amhráin nuachumtha Chonamara a eisíodh ar cheirnín agus mar adeir Mícheál Ó…