Agallamh #2 le Sighle Humphreys (29/03/1987)

Dublin Core

Title

Agallamh #2 le Sighle Humphreys (29/03/1987)

Subject

Éirí Amach na Cásca
Cumann na mBan
Cogadh na Saoirse
An Cogadh Cathartha
Sighle Humphreys
Ernie O’Malley
Máire Comerford

Description

Cuireann Helen Ní Shé agallamh ar Shighle Humphreys sa chlár seo, a craoladh ar an 29 Márta 1987. Rugadh in aice le Páirtín, Co.an Chláir í agus ba dheirfiúr a máthair le Mícheál Ó Rathaille, a maraíodh san Éirí Amach. Chonaic sí féin agus a muintir roinnt d`eachtraí móra Éirí Amach na Cásca agus bhí aithne mhaith acu ar dhaoine a raibh baint acu leis. Bhí Sighle gníomhach i gCumann na mBan agus dar léi go raibh spiorad na hÓglaigh in ísle brí i Muilte Uí Bheoláin mar gheall nach scaoilfeadh de Valera mná isteach ann. Chreid sí gur thug sé ardú meanman d’fhir agus do mhná óga a bheith ag meascadh le chéile.

Bhí sí in aghaidh an Chonartha i 1921 agus bhí sí i bpríosún cúpla uair - chas sí in aghaidh de Valera níos deireanaí mar gheall gur chuir sé poblachtánaigh i bpríosún. Tar éis na scoilte faoi Chonradh 1921 theastaigh ó phoblachtánaigh a bhí ar son agus in aghaidh an Chonartha teacht le chéile agus feachtas a bheith acu i dtuaisceart Éireann. D`iarr Liam Ó Maoilíosa (Liam Mellows) ar Shighle Humphreys agus cúigear eile as Cumann na mBan dul go tuaisceart Éireann agus ospidéal a bhunú. Thosaigh an Cogadh Cathartha an lá sula raibh sí le dul go tuaisceart Éireann. Bhíodar le dul ar aghaidh go Dún na nGall ar aon nós ach shocraigh duine de na mná, Máire Comerford, fanacht i mBaile Átha Cliath mar gheall go raibh daoine ag scaoileadh a chéile ansin agus go mbeidís ag teastáil. Bhí an-drogall ar dhaoine san iarthuaisceart dul i mbun gnímh ag tús an Chogaidh Chathartha, níor chreideadar chomh dáiríre agus a bhí cúrsaí i mBaile Átha Cliath.

Bhí Sighle Humphreys ar dhuine de na mná a chuaigh ar stailc ocrais ar feadh 31 lá ag deireadh an Chogaidh Chathartha. Bhí easaontas i measc na mban faoin stailc ocrais. Mhothaigh cuid acu go mbeadh níos mó drogaill ar cheannairí an tSaorstáit ligean do mhná bás a fháil ná fir, ach mhothaigh mná eile nach raibh siad ach ag déanamh aithrise ar na fir a bhí ar stailc ocrais freisin.

Tá agallamh eile le Sighle Humphreys (Uimh. 43647) sa bhailiúchán seo.

Creator

Ní Shé, Helen

Source

Cartlann RTÉ Raidió na Gaeltachta

Date

29-03-1987

Contributor

Humphreys, Sighle

Rights

© RTÉ Raidió na Gaeltacha. Gach Ceart Ar Cosaint.

Language

ga

Type

Fuaim

Identifier

43648

Extent

00:29

Temporal Coverage

24/04/1916-29/04/1916: Éirí Amach na Cásca
21/01/1919-11/07/1921: Cogadh na Saoirse
28/06/1922-24/05/1923: An Cogadh Cathartha

Mediator

Ní Shé, Helen

Comhaid

https://www.cartlann.ie/files/original/aad772a9071abb02f45012b42564c083.mp3
https://www.cartlann.ie/files/original/081f84781ee7f1e4c0abece428530b27.mp3

Tagairt

Ní Shé, Helen, “Agallamh #2 le Sighle Humphreys (29/03/1987),” Cartlann Ghaeltacht Chonamara, accessed November 8, 2024, https://cartlann.ie/items/show/660.