Léacht Uí Thuathaigh ag Oireachtas 1976 (02/09/1976)

Léacht Uí Thuathaigh ag Oireachtas 1976 (02/09/1976)

Éirí Amach na Cásca
Na hÓglaigh
Óglaigh Ulaidh
Arm Cathartha na hÉireann
Forógra na Poblachta

Tugann Gearóid Ó Tuathaigh, staraí, léacht faoi Éirí Amach na Cásca ag Oireachtais 1976. Déanann sé comparáid idir comóradh an leathchéid, i 1966, agus an comóradh - nó a laghad comórtha – atá á dhéanamh i 1976. Maíonn sé go bhfuiltear anois ag ceistiú an Éirí Amach agus ceannairí an Éirí Amach agus á luchtú. Deir sé go mbreathnaítear orthu anois mar fhir uaisle ach nach raibh sé indéanta na cuspóirí a bhí acu a bhaint. Labhraíonn sé faoi chúlra an Éirí Amach, faoin tacaíocht a bhí á tabhairt ag Parlaimint na Breataine don Rialtas Dúchais agus faoi dhearcadh na n-aontachtaithe i gCúige Uladh ina leith seo. Pléitear Óglaigh na hÉireann, Arm Cathartha na hÉireann (ICA), agus a mbunaitheoirí, a bhí ag maíomh nach raibh siad ach ag aithris ar Óglaigh Uladh agus an UVF sa tuaisceart. Dar le Ó Tuathaigh, bhí trí phríomh-ghné ag baint le hidé-eolaíocht an Éirí Amach – aisling Uí Chonghaile, aisling an Phiarsaigh, agus an sean-chreideamh Fíníneach. Cé go raibh lorg Uí Chonghaile ar Fhorógra na Poblachta, maíonn Ó Tuathaigh gur doiciméad Fíníneach a bhí ann – agus nach raibh aon cheo faoi shóisialachas Uí Chonghaile ná faoi réabhlóid chultúrtha an Phiarsaigh san Fhorógra.

Ó Fátharta, Máirtín

Cartlann RTÉ Raidió na Gaeltachta

02-09-1976

Ó Tuathaigh, Gearóid

© RTÉ Raidió na Gaeltacha. Gach Ceart Ar Cosaint.

ga

Fuaim

31170

1912: Bunaíodh Óglaigh Uladh
25/11/1913: Bunaíodh Óglaigh na hÉireann
1916: Éirí Amach na Cásca

Ó Tuathaigh, Gearóid