Tomás Ó Domhnaill (28/08/2001)

Tomás Ó Domhnaill (28/08/2001)

Tomás Ó Domhnaill
Parlaimint Westminster
Cogadh na Talún
Seán Mac Réamainn
An Cogadh Mór

Is clár faisnéise é seo faoin náisiúnaí agus an polaiteoir Tomás Ó Domhnaill (1871-1943), as Lios Cearnaigh, An Baile Dubh, Co. Chiarraí. Bhí Ó Domhnaill ina fheisire i bParlaimint Westminster ó 1900 go 1918 do Chiarraí Thiar. Ba ghníomhaí a bhí ann freisin i gcúrsaí a bhain le cearta talún. Díbríodh a mhuintir óna gcuid talún nuair a bhí sé óg. Nuair a bhí clann le díshealbhú, bhí sé de nós ag an am iad a fhágáil sa teach go múchfaí an splanc dheiridh i dtine an teallaigh. Insítear sa chlár seo gur caitheadh uisce ar an tine ionas nach mbeadh moill ar dhíshealbhú chlann Uí Dhomhnaill (de réir leagan eile den seanchas, mhún an báille ar an tine chun í a mhúchadh). Ba léir go ndeachaigh sé seo i bhfeidhm ar Ó Domhnaill, agus chaith sé a shaol polaitiúil ag iarraidh córas na talún a leasú. Bhí sé ar dhuine de lucht leanta John Redmond, agus thacaigh sé leo siúd a throid sa Chogadh Mór. Chleachtaigh sé mar abhcóide i 1905 agus ceapadh ina bhreitheamh é i 1941.

Ní Bheaglaoich, Seosaimhín

Cartlann RTÉ Raidió na Gaeltachta

28-08-2001

© RTÉ Raidió na Gaeltacha. Gach Ceart Ar Cosaint.

ga

Fuaim

56242

Lios Cearnaigh, Corca Dhuibhne, Co. Chiarraí
An Baile Dubh, Corca Dhuibhne, Co. Chiarraí
Westminster, Londain, Sasana

1900-1908: Tréimhse Thomáis Uí Dhomhnaill mar Fheisire
1871-1943: Tomás Ó Domhnaill

Ní Bheaglaoich, Seosaimhín