Browse Items (2437 total)
Sort by:
Amárach: Nuair a labhair Fintan Coogan Béarla agus é ag speecháil sa Spidéal
Bhíodh toghcháin go minic ann i dtús na hochtaidí agus an rialtas dhá athrú chomh minic is a d'athrófá léine. Dúisíodh conspóid teangan in Amárach le linn an fheachtais don tarna toghcháin i 1982 nuair a cuireadh i gcló an litir seo ar…
An Focal Pléaráca - céard a chiallaíonn sé?
Cé go bhfuil cáil ar na Gaeil mar dhream spóirtiúil spraíúil, is minic a théann siad i muinín na bhfocal iasachta agus iad ag caint ar chúrsaí caitheamh aimsire. Iasachtaí is ea craic, géim, spraoi, teidhm agus pléaráca féin, dar liom.…
Tags: An Ghaeilge, Litríocht
Oscailt Féile na gCurachaí, An Spidéal 1994
Ní feasach mé fhéin go bhfaca mé riamh agus mé ag éirí suas i mo ghasúr aon rásaí, ná aon gheallta curachaí ná báid mhóra thart ar cheantar Chois Fharraige le linn m'óige. Ní shin le rá nach raibh neart acu ann. Bhí agus go leor…
Tags: Báid & Bádóirí, Cúrsaí Spóirt
An Royal Mail-Car
Is iomaí duine a fuair marcaíocht ar charr a'phosta, nó ar an Mail, sna tríochadaí nó sna ceathrachadaí. B'fhéidir nach raibh an bus ag dul an bealach, nó, má bhí fhéin, nach raibh an t-am feiliúnach, agus ar ndó, ní mórán carr a…
Tags: An Ghaeltacht, Stair
Pádraig 'Ac Coisdeala ón Spidéal: Gael Dílis, Sárbháireoir, Ilcheardaí, Cainteoir is Ceoltóir Cumasach
Ba i mBaile an Dónalláin i bhfoisceacht leathmhíle de shráidbhaile an Spidéil a saolaíodh Pádraig 'Ac Coisdeala (Peait Sheáin Tom), duine de na Gaeil ba dhílse dár chuir cos i mbróig riamh. Chuir sé suim i ngach ar bhain le saíocht…
Gaelcheol Tíre ó Chonamara
Tá sé 20 bliain o craoladh An Damhán Alla leis an ngrúpa Na Cloigne Folmha ar Raidió na Gaeltachta don chéad uair. B’é An Damhán Alla an chéad cheann de amhráin nuachumtha Chonamara a eisíodh ar cheirnín agus mar adeir Mícheál Ó…
Tags: Ceol agus Ceoltóirí, Conamara
Oíche Áirneáin Scoil na hAirde Móire
Seo an tuairisc a thug Seosamh Ó Cuaig ar Raidió na Gaeltachta do Mháirtín Jaimsie ar an oíche áirneáin i Scoil na hAirde Móire, Cill Chiaráin, anuraidh le linn Pléaráca Chonamara. Beidh oíche áirneáin aríst ann i mbliana ar an…
An Capall
Go dtí gur tháinig an pinsean amach ag tús an chéid seo ní raibh aon tábhacht ag baint le dátaí ag na gnáth-daoine. Choinnigh siad comhaireamh ar am le tarlú mór éicínt a lua leis – Oíche na Stoirme Móire, Bliain Bhalfour, Bliain an…
Tags: Báid & Bádóirí
Na Súilleabháin Chróga as Uachtar Ard
Tá a fhios ag an saol Fódlach faoi ‘Bhliain na bhFrancach’ agus tráchtar go minic i gConamara ar ‘Bhliain an Bhrosna’ ach tá bliain eile fós nár cheart go Ghaeil na Gaillimhe ligean i ndearmad choíche agus sin í an bhliain 1945 ar a…
Tags: Cúrsaí Spóirt
Amhráin Tom a tSeoige
Is dóigh gur féidir a rá gur beag lá nach bhfuil amhrán nó dhó a chum Tom a tSeoige le cloisteáil ar an Raidió. Cloisfidh tú iad, ar maidin is sa tráthnóna, ar chláracha faoi bháid is faoi churachaí, agus is deacair clár iarrataisí a…
Tags: Amhránaíocht