Brabhsáil Míreanna (123 iomlán)

  • Téamaí: An Ghaeltacht

Tatarstan agus Sean Nós Chonamara

https://www.cartlann.ie/files/original/2cc3daf85be4f420db3bea141bf3a5c3.pdf
Rinne Bill Whelan, a chum Riverdance, ceol an phobail a ghalántú ach cén dochar? Rud ar bith a tharraingíonn uisce ag an muileann agus bíonn uisce sa bhfuisce de dhíth ar ghoile an lucht éisteachta cathrach, ar a raibh Riverdance dírithe.…

Gaeltacht Chonamara, Fóram Chonamara: Céard iad féin?

https://www.cartlann.ie/files/original/ecefac3da5e4e5d74866b721fe3efb26.pdf
Níl an t-aontas céanna 's a bhíodh i nGaeltacht Chonamara. Forás na Gaillimhe údar amháin atá leis seo. Is cuid de bhruachbhailte na Gaillimhe go leor de cheantar Chois Farraige anois. Fágann seo difríocht mhór idir é agus Iorras Aithneach…

Maria Ní Dhomhnaill agus an Eitilt Yogic

https://www.cartlann.ie/files/original/9a9eeaa4b99efbd0fd940e343208191e.pdf
Fuair bean óg dathúil ón gCeathrú Rua, Maria Ní Dhomhnaill, breis is dhá chéad vóta sa toghchán an Meitheamh seo caite. Chuir sí spraoi agus fuinneamh isteach sa bhfeachtas toghchánaíochta i nGaillimh Thiar, agus tharraing sí aird ar…

Eagarfhocal: Cá bhfuil an Tascfhórsa Gaeltachta?

https://www.cartlann.ie/files/original/2947337e0b7b854bbd14feb09e9b5447.pdf
‘Ní dul chun cinn eacnamaíoch a mharóidh an Ghaeilge ach gan an cineál seo dul chun cinn ní bheidh pobal ann le teanga d'aon tsórt á labhairt. Ach os a choinne sin d'fhéadfadh forbairt tionsclaíoch de chineál áirithe, saor ó aon…

Agallamh an Phléaráca: An tOllamh Gearóid Ó Tuathaigh, Cathaoirleach Údarás na Gaeltachta

https://www.cartlann.ie/files/original/9381f2d182db37684bff66208bded89c.pdf
Dhá bhliain ó shoin ceapadh Gearóid Ó Tuathaigh, ollamh le stair in Ollscoil na hÉireann, Gaillimh, ina chathaoirleach ar Údarás na Gaeltachta. San agallamh seo, a chuir Donncha Ó hÉallaithe air le déanaí, léiríonn sé a dhearcadh ar an…

Teach Ghairfean agus Conroys Ros Muc

https://www.cartlann.ie/files/original/20a243ac595a4cdac2e5c00abdb02377.pdf
Tá pleananna móra ann Tigh Chonroy a chur in oiriúint lena úsáid mar ionad cultúir agus mar acmhainn don cheantar. Tá stair spéisiúil ag an Teach. Tá an t-alt seo bunaithe ar agallamh a chuir Meta Uí Mhállle ar Jimín Toni ó Nia, a…

Patsy Ó Ceannabháin

https://www.cartlann.ie/files/original/00c2bfff4bfb1a51da8efee8ffc286fb.pdf
Ag an tráth seo den bhliain agus muid ag ullmhú don Fhéile a dhéanann comóradh is ceiliúradh ar teanga agus ar chultúr na Gaeltachta, ní féidir gan súil siar a thabhairt ar an mbliain atá caite agus ar an saibhreas atá sciobtha uainn ag…

Stair na nDroichead i gConamara

https://www.cartlann.ie/files/original/046819a0714796474e837543c605a9f3.pdf
Tá tábhacht ar leith ag baint le logainmneacha nó ainmneacha áite, agus is cinnte go bhféadfaí a rá nach bhfuil cosán ná garraí, claí ná cnocán, abhainn ná loch, ná sruthán nach bhfuil a bhlúire beag staire féin ag roinnt leo. Tá…

Seanscoil Shailearna ó 1884

https://www.cartlann.ie/files/original/2a9949929a19744da6415a20d92e61e2.pdf
Ceaptar gur tógadh scoil ar an láthair idir 1860 agus 1870. Scoil an-bheag a bhí inti - dhá sheomra inti ina raibh buachaillí agus cailíní le chéile agus Béarla an teanga a bhí i réim sa scoil. Bhí paróiste an Chnoic i nDeoise Thuama…

Conamara Aineoil

https://www.cartlann.ie/files/original/259e5ee31f9cdcd33dc9282efcb866a4.pdf
De bharr leatroma agus droch íde ar feadh na gcíanta tá dreaim mór de mhuintir Chonamara nach bhfuil aithne ná fios ag mórán daoine eile orthu. Sin iad na daoine i gConamara atá hómógnéasach. Ar nós dreaim ar bith faoi chos, muintir na…